“Yurt dışı Osmanlı Camileri”

Bulgaristan – Eski Zagra Hamza Bey Camii

H.811 / M.1408-1409 yılında, Hamza Bey tarafından inşa ettirilen cami, kare plânlı, tek kubbeli bir yapıdır. Sekizgen bir kasnağa oturan kubbenin, köşelikleri pandantiftir. Tamamen moloz taş ile yapılmış bir son cemaat yeri bulunmaktadır. Minaresi günümüze ulaşmamıştır. Caminin hariminde, 18. y.y.’a ait kalem işi süslemeler bulunmaktadır. Yapı, H.1276/M.1859-1860 yılında onarım görmüştür.

Yunanistan – Fethiye Camii

Atina Fethiye Camii, 1458 yılında Fatih Sultan Mehmet’in şehri fethetmesinin anısına inşa edilmiş. Fethiye, Akropolis eteklerindeki eski şehir diye anılan Plaka mahallesinde bulunuyor. Dikdörtgen plana göre inşa edilen Fethiye Camii, ana kubbe, ana kubbeyi destekleyen dört yarım kubbe ve ana kubbeyi taşıyan dört sütundan oluşuyor. Dört daha küçük kubbe ise caminin dört bir köşesine yerleştirilmiş. Son cemaat yeri, dört mermer sütun üzerine oturan beş kubbeden oluşuyor. Sade mermer kapı, Osmanlı motifleriyle süslenmiş. Cami girişinin sağına ve son cemaat yerine bitişik yerleştirilen çeşmedeki süslemeler de dikkat çekiyor. Roma Agorası içerisinde ve dikkat çeken şirin yapısıyla bir köşede yer alan Fethiye Camii’nin minaresi yıkılmış. Ancak minarenin sadece yerden yaklaşık bir metre yükseklikteki temel duvarları beş basamağıyla açıkça belli oluyor. Minare, camiden yaklaşık iki metre uzaklıkta ve caminin sağ köşesinde yer alıyor. Son olarak Fethiye Camii’nin dış duvarlarına dayalı çok sayıda Osmanlı mezar taşı bulunuyor.

Makedonya – Manastır İshak Çelebi Camii

Cami, mektep, medrese, zaviye ve kütüphaneden oluşan külliyeden günümüze sadece İshak Çelebi Camii ulaşabilmiştir. Manastır şehir merkezinde Dragor Nehri kenarında, Yeni Cami ile Saat Kulesi’nin karşısında yer alan cami H.912 / M.1506-1507 tarihleri arasında Manastır Kadısı İshak Çelebi tarafından inşa ettirilmiştir. Giriş kapısı üzerinde dört sıra halinde yer alan kitabe mevcuttur. Cami, tek kubbeyle örtülü olup kare planlıdır. 14.54×14.60 m. uzunluğundaki beden duvarları ile oluşturulan kare planlı harim mekânının üzeri; 26 m. yüksekliğindeki, dıştan onikigen içten yuvarlak kasnak üzerine oturan kubbe ile örtülüdür. Kubbeye geçiş elemanı dilimli tromptur. Harim kısmının kuzeybatısında caminin beden duvarlarından taşacak şekilde yerleştirilen son cemaat yeri bulunur. İki bölümlü son cemaat yerinin harimin hemen önündeki birinci bölümü üç adet ahşap, bir adet mermer sütun ile üç bölüme ayrılmakta ve her birinin üzeri ahşap kubbeler ile örtülüdür. Sütunlarda bakır çemberler vardır. Son cemaat yerinin ikinci bölümü ise 19. y.y.’da yapıya yapılan müdahaleler ile sonradan eklenmiş ve üzeri çatı ile kapatılmıştır. Caminin güneybatı köşesinden yükselen minaresi taş ve tuğlaların yatay sıralanmasıyla inşa edilen dörtgen kürsüye sahiptir. Geleneksel teknikler kullanılarak inşa edilmiş yapı, 1890, 1910, 1947, 1959 ve 2006 yıllarında çeşitli onarımlar geçirmiştir.